Napisana z rozmachem panoramiczna powieść historyczna nagrodzona National Book Award.
Książka Vollmanna w nowatorski sposób traktuje o narodzinach dwóch totalitaryzmów: niemieckiego i rosyjskiego – ścierających się na polach tytułowej Europy Środkowej. Na stronach „Centrali Europy” spotykają się m.in. Nadieżda Krupska i Włodzimierz Lenin, Fanny Kapłan, Anna Achmatowa, Roman Karmen, Józef Stalin, Adolf Hitler, marszałek Friedrich Paulus, porucznik Andriej Własow i przede wszystkim genialny kompozytor Dymitr Szostakowicz, którego recenzent „New York Timesa” uznał wręcz za alter ego autora.
William T. Vollmann kieruje krytyczne spojrzenie na autorytarne, dwudziestowieczne reżimy i czas wojny. Poprzez przenikające się nawzajem narracyjne fabuły i wątki odmalowuje złożony obraz dwóch walczących ze sobą potęg oraz monstrualnie zbrodniczej, zdefiniowanej przez nie epoki. „Centrala Europa” jest chóralnym arcydziełem głosów, rzeczywistych i fikcyjnych, próbujących opisać to, co niewyobrażalne – np. młodego Niemca wstępującego do SS, by przeciwdziałać zbrodniom, dwóch generałów kolaborujących z wrogiem ze zgoła odmiennych powodów czy radzieckiego kompozytora Dymitra Szostakowicza borykającego się ze stalinizmem wywierającym presję na jego twórczość i życie prywatne – i nadać temu sens.
Krytyka literacka uznała „Centralę Europę” za najwybitniejsze dzieło Vollmanna i porównuje ją m.in. do „Wojny i pokoju” Lwa Tołstoja.
“Chcecie wiedzieć, dlaczego Europa zachorowała na totalitaryzm? Tu jest odpowiedź.”
Joanna Bator
“W 37 historiach, których bohaterami są dyktatorzy, ich generałowie i towarzyszki życia, artyści i rewolucjoniści, Vollmann ukazał piekło fanatyzmu i tragedię XX wieku. „Centrala Europa”, jedno z najwybitniejszych dokonań nie tylko autora, ale również tłumacza Jędrzeja Polaka, to dzieło monumentalne i wspaniałe, popis pisarskiej wirtuozerii. Cieszy, że po 16 latach od premiery powieść w końcu ukazuje się w Polsce. Czytajmy z niej wszyscy.”
Michał Nogaś
“Książka, która sprawia, że czytelnikowi może się zakręcić w głowie od ogromu wizji, szalonej erudycji i natężenia opisanego w niej zła. Wielka powieść, ambitne podsumowanie historii XX wieku, obrazoburcza i liryczna równocześnie. Niezwykła.”
Wojciech Chmielarz
„Najoryginalniejsza książka Vollmanna i prawdopodobnie najlepsza powieść, […] wirtuozerska próba oddania pamięci historycznej i pełne skupienia studium przemocy”.
„The New York Times Book Review”
źródło: empik.com